RETINOIDY - WŁAŚCIWOŚCI I FUNKCJE

Kuracje retinoidami stają się coraz bardziej popularne. Nie bez powodu nazywa się je cudownym środkiem na trądzik czy zmarszczki. W dalszej części wpisu, dokładnie wyjaśniam jakie są ich właściwości i funkcje. Zapraszam!

Co to są retinoidy?
Retinoidy to organiczne związki chemiczne, kwasowe, pochodne witaminy A.


Funkcje wszystkich retinoidów i ich znaczenie biologiczne

• zapobieganie rogowacenia,
• działanie przeciwtrądzikowe i przeciwłojotokowe,
• działanie immunologiczne i przeciwzapalne,
• zapobieganie nowotworom i ich leczeniu
• działanie przeciwstarzeniowe.

Retinol
Retinol jest podstawowym związkiem z grupy retinoidów odznaczającym się aktywnością witaminy A. Najczęściej są stosowane jego estry, głównie palmitynian, ze względu na stabilność. Działanie, podobne jak innych retinoidów, polega na zwiększeniu grubości naskórka i podwyższeniu zawartości kolagenu w skórze właściwej poprzez promowanie syntezy prokolagenu typu I i III. Estry retinolu są od dawna stosowane w kremach do codziennej pielęgnacji zdrowej lub starzejącej się skóry.


Kwas retinowy (tretynoina)
Jest głównym metabolitem retinolu. Powstaje w wyniku nieodwracalnej reakcji utleniania retinalu. W zdrowej skórze jego poziom jest bardzo niski ze względu na ścisłą regulacje enzymatyczną jego syntezy i utylizacji. W odróżnieniu od retinolu kwasy te nie są magazynowane w organiźmie. Tretynoinę stosuję się miejscowo w leczeniu trądziku młodzieńczego oraz nadmiernego rogowacenia naskórka. Lek ma zastosowanie w leczeniu łysienia plackowatego. Podczas stosowania tretynoiny konieczne jest unikanie ekspozycji skóry na promieniowanie słoneczne, gdyż promienie UV powodują jej rozkład.
Kwas retinowy wykazuje działanie złuszczające, hamuje rogowacenie naskórka oraz przemianę tkanki prawidłowej w tkankę zmienioną chorobowo. Zmniejsza wytwarzanie kolagenazy oraz łoju wskutek zahamowania wzrostu i czynności gruczołów łojowych. Stosowany zewnętrznie kwas retinowy nie powoduje wzrostu jego stężenia w osoczu. Efektem ubocznym podczas stosowania go jest podrażnienie skóry i jej złuszczanie.

Funkcje kwasu retinowego
Stosowany zewnętrznie kwas retinowy zmniejsza degradację kolagenu przez obniżenie aktywności rozkładającej go kolagenazy i stymuluje syntezę kolagenu typu I i III w fibroblastach skóry. Przy dłuższym użyciu powoduje również powstawanie licznych „ włókien kotwiczących” – kolagenu VII.
Działa przeciwnowotworowo: w ostrych białaczkach szpikowych hamuje proliferację komórek, wzmaga wydzielanie TNF alfa i aktywuje limfocyty.


Wykorzystanie retinoidów w kosmetyce
Oddziałując na mechanizmy komórkowe skóry można skutecznie walczyć z łuszczycą, zaburzeniami pigmentacji i rogowacenia, a nawet stosować w hemoprebencji nowotworów. Leczeniu retinoidami poddają się trądzik i pokrewne schorzenia. Cenną własnością retinoidów jest również ich działanie przeciwzapalne, któremu towarzyszą własności bakteriobójcze, m.in. W stosunku do gronkowców.


Zastosowanie retinoidów w terapii starzejącej się skóry.
Retinoidy stosowane miejscowo działają także zapobiegawczo w starzeniu się skóry poprzez ograniczenie występowania stanów przednowotworowych, odbudowę prawidłowych warstw naskórka, odbudowę mikrokrążenia, częściowy zanik materiału elastotycznego (tkanki barwiącej się jak włókna sprężyste). Przy stosowaniu ogólnym (czyli doustnym) występuje efekt odwrotny, prawdopodobnie w związku z zaburzeniami syntezy kolagenu.


Ocena skuteczności witaminy A i jej pochodnych w pielęgnacji skóry
Witaminę A organizm człowieka nie jest w stanie syntetyzować z prostych składnikach pożywienia, a jedynie uzyskiwać w gotowej formie z produktów (masło, mleko, wątroba wołowa, i wieprzowa, marchew, jaja i niektóre tłuste ryby). Fizjologiczna rola witaminy A polega ogólnie na utrzymaniu ciągłości nabłonka. W stanach niedoboru prawidłowy nabłonek zmienia się w zrogowaciały, wysuszony, łatwo przenikalny dla drobnoustrojów. Te dysfunkcje np. w obrębie oka mogą doprowadzić nawet do ślepoty. Witamina A jest również czynnikiem wzrostowym. Jej brak u młodych osób powoduje zahamowanie wzrostu poprzez zmiany zachodzące w szkielecie, a następnie w tkankach miękkich i w tkance chrzęstnej.











Polish Journal of Cosmetology 2002 i 2006
http://bioinfo.imdik.pan.pl/wiki/Retinoidy